Ιστορία της Τυχαιότητας

    Στην αρχαιότητα, η έννοια της τύχης διαπλεκόταν με αυτήν της μοίρας. Πολλοί αρχαίοι λαοί έριχναν ζάρια ώστε να καθορίσουν την μοίρα, και αυτό εξελίχθηκε σε παιχνίδι. Οι Κινέζοι ήταν ο πρώτος λαός που τυποποίησε τις πιθανότητες πριν 3.000 χρόνια. Για αιώνες η ιδέα της τύχης εξακολούθησε να είναι συνυφασμένη με αυτή της μοίρας. Στην αρχαία Ρώμη η τύχη ήταν προσωποποιημένη στην θεότητα Fortuna. Οι Ρωμαίοι λάμβαναν μέρος σε τυχερά παιχνίδια ώστε να δουν την εύνοια της Fortuna. Ο Ιούλιος Καίσαρας έλαβε την καθοριστική απόφαση να διαβεί τον Ρουβικώνα αφού έριξε ζάρια. Πολύ αργότερα, τον 16ο αιώνα οι Ιταλοί μαθηματικοί άρχισαν να τυποποιούν τις πιθανότητες που σχετίζονταν με διάφορα τυχερά παιχνίδια. Ο Α. Αυγουστίνος και ο Ακινάτης προσπάθησαν να συμβιβάσουν την πρόγνωση του Θεού και την ελεύθερη βούληση, αλλά ο Λούθηρος διαφώνησε με την τυχαιότητα διατυπώνοντας την άποψη ότι η παντογνωσία του Θεού καθιστά τις ανθρώπινες πράξεις αναπόφευκτες και καθορισμένες. Τον 17ο αιώνα, ο λαός παρά την απαγόρευση των δυτικών κληρικών εξακολουθούσε να βασίζεται σε μάντεις με την ελπίδα να δαμάσει την τύχη. Αυτό γίνονταν με διάφορους τρόπους από τσιγγάνους και άλλους. Με το θέμα της τύχης και της τυχαιότητας ασχολήθηκαν μεταξύ άλλων ο Γαλιλαίος, ο Πασκάλ και ο Φερμά. Ο Γκαίτε έγραψε: “ο ιστός του κόσμου είναι χτισμένος από αναγκαιότητες και τυχαιότητα η διάνοια του ανθρώπου τοποθετεί τον ευατό της μεταξύ των δύο και ταελέγχει μελετά την αναγκαιότητα και την αιτία της ύπαρξή της ξέρει πως η τυχαιότητα μπορεί να διαχειριστεί, να ελεγχθεί, να χρησιμοποιηθεί”. Στις αρχές του εικοστού αιώνα συνέβη ραγδαία ανάπτυξη της τυπικής ανάλυσης της τυχαιότητας, καθώς επιχειρήθηκε μαθηματική θεμελίωση των πιθανοτήτων. Προς τα τέλη του εικοστού αιώνα, ιδέες της αλγοριθμικής θεωρίας εισήγαγαν νέες διαστάσεις μέσω της έννοιας της αλγοριθμικής τυχαιότητας. Η τυχαιότητα τυποποιήθηκε ως αλγοριθμική από τους Chaitin και Κολμπογκόρωφ ως το μέγεθος ενός προγράμματος υπολογιστή που απαιτούνταν για να περιγράψει μία πεπερασμένη σειρά συμβόλων ως τυχαία. Η αλγοριθμική τυχαιότητα μιας συμβολοσειράς καθορίζονταν ως το ελάχιστο μέγεθος ενός προγράμματος (π.χ. σε bit) που εκτελούμενο σε υπολογιστή παράγει την συμβολοσειρά. Ο Ε. Λόρεντζ παρατήρησε ότι μία πολύ μικρή αλλαγή στα αρχικά δεδομένα που δίνονταν σε ένα πρόγραμμα υπολογιστή για την προσομοίωση του καιρού μπορούσε να οδηγήσει σε εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα. Αυτό έγινε αργότερα γνωστό ως “φαινόμενο της πεταλούδας”, συχνά παραφραζόμενο ως ερώτηση: «μπορεί το τίναγμα των φτερών μιας πεταλούδας στην Βραζιλία να προκαλέσει τυφώνα στο Τέξας;».

https://aktines.blogspot.gr